بسم‌الله الرحمن الرحیم والحمدلله رب العالمین، والصلوة والسلام علی سیدنا محمد وعلی آله الطیبین الطاهرین.
هم‌اکنون روز بیستم ماه رمضان است و در آستانه ورود به دهه سوم این ماه هستیم.
فکر می‌کنم هر اندازه هم این سخنان را تکرار کنیم و به یاد خود آوریم، ضرر نخواهیم کرد. ماه رمضان، فرصتی کمیاب و گران‌مایه در زندگی است. فرصتی که پیامبر درباره آن می‌فرماید: «إن الشَّقی مَن حُرِمَ غُفرانَ‌اللّه فی هذا الشَّهر.» (بدبخت کسی است که در این ماه از مغفرت خداوند محروم شود.) اگر بهره نبردن از این ماه بدبختی است و آن که از این ماه بهره نمی‌برد، بدبخت است، پس این سخن پیامبر هشداری است به خطر به کمین نشسته برای ما. اکنون که محروم از مغفرت الهی در این ماه بدبخت است، این مسئله معیاری برای سنجیدن نفس و قلب و آینده‌مان است. امروز و پس از گذشت دوسوم ماه، می‌توانیم به خود توجهی کنیم: آیا در این روزهایی که گذشت، توانستیم اندکی رضایت خداوند را جلب کنیم؟ آیا اتفاق جدیدی برای ما افتاد؟ زیرا اگر ما از این ماه بهره برده باشیم و اگر از بدبختی نجات یافته باشیم و اگر روزه این ماه پناهی برای ما بوده است، باید این دگرگونی‌ها نمایان شده باشد. ما امروز از سرنوشتمان و ثمرات روزه‌مان چه می‌دانیم؟
آیا خداوند ما را بخشیده است؟ آیا خداوند امور ما را اصلاح کرده است؟ آیا به کرامت و رضای خداوند رسیده‌ایم؟ این‌ها پرسش‌هایی است که چه‌بسا آدمی گمان می‌کند نمی‌تواند پاسخی برای آن‌ها بیابد. اما واقعیت این است که می‌توانیم به این پرسش‌ها پاسخ گوییم. اما چگونه می‌توانی به این پرسش‌ها پاسخ دهی؟ باید به خودت، به اعمالت، به درون خودت بنگری، اگر در این ماه مبارک و پس از گذشت بیست روز، تغییری و گامی به سوی بهتر شدن، در درونت یافتی، بی‌شک تو شامل کرامت الهی شده‌ای. برادران! آخرت تصویر برابر با اصل همین دنیاست. آخرت نتیجه دنیاست. می‌توانی بدانی که خوشبختی یا بدبختی. می‌توانی بفهمی که تو اهل مغفرت و رضای خداوندی یا اهل غصب و خشم خداوند. این مسئله ممکن است.
می‌توانیم مثال بسیار روشنی در این‌باره بزنیم. هر کشاورز ماهری می‌تواند فصل کشت، چگونگی نگهداری زمین، کاشتن گیاه و درخت و مبارزه با آفت‌ها و سموم گیاهی را دریابد. می‌توانیم بدانیم که نتیجه چه خواهد بود. مگر آنکه اموری خارج از اراده انسان روی دهد، مثلاً سیل و یا توفان بیاید. اگر حادثه‌ای بیرون از اراده و توانایی ما رخ ندهد، می‌توانیم دریابیم که چه نتیجه��ی به دست می‌آید. علت این است که در هنگام کشت، در هنگام نگهداری درختان در هنگام مبارزه با آفت و در هر کاری، چه آبیاری و چه برداشت، در واقع کشاورز صلاح درخت و میوه را آماده می‌کند. پس می‌دانی چه کرده‌ای و می‌توانی نتیجه را بدانی.
در این‌جا هم همین مسئله است. بنابر آنچه برخی احادیث می‌گویند: «دنیا مزرعه آخرت است.» در قرآن نیز به‌صراحت آمده است: « ﴿ وان لیس للإنسان الا ما سعی ﴾ »[400] قرآن تأکید می‌کند که
[400]. «و اینکه: برای مردم پاداشی جز آنچه خود کرده‌اند، نیست.» (نجم، 39)